Her geçen gün satış ve pazarlama departmanlarında rekabet hızla artmaya devam ediyor. Bu rekabet ortamında ise firmaların ayakta kalması zor hale gelmeye başladı. Böylece rekabet ortamından sıyrılmak için yeni bir strateji ortaya çıktı: Mavi okyanus stratejisi. 2005 yılında ortaya çıkan bu terim şirketlerin pazar yerlerindeki konumuna göre bulundukları yeri temsil etmektedir. Öyleyse mavi okyanus stratejisinin ne olduğunu hep birlikte inceleyelim.
İçindekiler
Mavi Okyanus Stratejisi Nedir?
Mavi okyanus stratejisi, temel olarak rekabet ortamında kazanmayı amaç edinmez ve şirketlerin kendi pazarını kurması gerektiğini ifade eder. Yani, şirketlerin daha çok sorunsuz pazarlarda yer alması anlamına gelmektedir. Bu stratejide okyanus, pazarı ifade etmektedir. Mavi renkten kırmızı renge doğru bir geçiş olduğunda, rekabetin artmaya başladığı anlamına gelir. Kırmızı okyanus stratejisi de firmaların büyümek için yoğun rekabet ortamında bulunmasıdır.
Mavi okyanus stratejisi, genel olarak düşük maliyetle yeni bir pazar alanı oluşturmaktadır. Bu pazarda herhangi bir rekabet yoktur ve firma fiyatlarını kendi belirler. Çünkü firmaların herhangi bir şekilde rakip analizi yapabileceği aynı düzeyde bir firma yoktur. Dolayısıyla da mavi okyanus stratejisine göre kıyaslanabilecek ürün de mevcut değildir.
Kızıl okyanus, mavi okyanusun tam tersi olarak karşımıza çıkar. Günümüzde var olan bütün endüstriler, kızıl okyanus içindedir. Tüm sınırlar belirlenmiş ve çok fazla rakibin olduğu bir alandır. Bu nedenle çok çekişmeli bir ortam vardır. Kızıl okyanusun bu durumundan kurtulmak isteyen firmalar da kendini mavi okyanuslara atıp yeni pazar arayışına girer.
Mavi Okyanus Stratejisinin Özellikleri
Günümüzde mavi okyanus stratejisi başarılı bir şekilde uygulandığında oldukça etkili sonuçlar verir. Hala daha bu yöntemle marka haline geldiği bilinen şirketler vardır. Ancak ilk olarak mavi okyanusun özelliklerine bakmak, daha iyi bir sonuç için önemlidir. Mavi okyanus stratejisinin genel olarak özellikleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- Asıl amaç, rekabetsiz bir ortamda yeni pazar yaratmaktır.
- Farklılaşma ile başarılı sonuçlar almak hedeflenir.
- Rekabeti azaltmanın diğer yöntemi de müşteri kitlesini değiştirmektir.
- Azalt, yok et, attır ve yarat olarak yaratılan yöntemlerden oluşur.
Ayrıca kızıl okyanustan mavi okyanusa geçebilmek için yeni bir fikir ortaya atılmalıdır. Buna yönelik de çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmelidir.
Mavi Okyanus Stratejisinde Dört Eylem
Chan Kim ve Renee Maugborgne, şirketlerin daha iyi hale gelmesi için dört eylem gerçekleştirilmesi gerektiğini söyler. Bu dört eylem sayesinde firmalar, yeni bir profil oluşturmayı sağlayacak ve yeni bir pazara girecektir. Böylece şirketler, rakiplerinden kurtularak yeni kitlelere ulaşabilirler. Bu dört eylemi ise aşağıdaki şekilde sıralayarak açıklayabiliriz:
- Azalt: Firmanın uzun zamandan beri rekabet ettiği firmalardan hangisinin ortadan kaldırılacağına karar verilir.
- Yok et: Sektör içindeki faktörlerin hangilerinin azaltılması gerektiğini ifade eder.
- Arttır: Endüstrideki hangi faktörlerin arttırılması gerektiğidir.
- Yarat: Sektörde bulunmayan hangi faaliyetin ortaya çıkarılacağı anlamına gelir.
Bu matrisler, oldukça zorlu şekilde ilerlemektedir. Ayrıca şirketler, rekabet ettiği her konuyu detaylıca irdelemelidir. Böylece rakip analizi sırasında yapılan yanlış hamlelerin de anlaşılması sağlanır.
Mavi Okyanus Stratejisi Kullanan Şirketler
Günümüzde mavi okyanus stratejisi ile büyük bir başarı yakalamış şirketler vardır. Biz bu yazımızda Netflix ve Airbnb olmak üzere iki firmadan bahsedeceğiz. Bu platformlar, uyguladıkları stratejiler ile çok daha fazla büyüdü. Hala daha çok fazla kullanıcısının olduğu da inkâr edilemez bir gerçek. Hazırsanız Netflix ile başlayalım…
Netflix
İnternetin her geçen gün popülerleşmesiyle Netflix; film, dizi ve programlarla yayın hizmeti vermeye başladı. İlerleyen zamanda ise kendisine özgü filmlere yer verdi. Küçülen kırmızı okyanusta Netflix, az önce bahsettiğimiz dört yöntemi kullandı. Böylece kendini mavi okyanusa atarak daha da büyümeyi başardı.
Netflix, azalt aşamasında ilk olarak fiziksel mağazaları kaldırdı ve sadece online olarak erişime açıldı. Bu sayede konforumuz bozulmadan evimizde film izlemeye başladık. Ayrıca kaldığımız yerde de geri dönebildik. Bu durumu arttırmaya yöneldi ve sadece bu sebepten dolayı birçok kişi Netflix’e üye oldu. Tabii, yaratma aşaması da Netflix’in uygun fiyatlarla kişisel hesaplar oluşturmaya izin vermesidir. Ayrıca Netflix, zorunlu olmayan harcamaları geride bırakarak filmlerini, dizilerini düşük bir maliyetle sunmaya devam etti.
Airbnb
Airbnb, mavi okyanus stratejisi ile otelde oda bulma ve rezervasyon sorunlarını çözdü. Bu sayede kullanıcılar, bir otel araştırırken Airbnb ile fotoğrafları görebilir hale geldi. Ayrıca istedikleri odayı bulup rezervasyon yaptırmak da çok kısa sürmeye başladı. Bu sayede farklı yerlerde herkesin bütçesine uygun otellerin bulunmasını kolaylaştırdı.
Kısacası, mavi okyanus stratejisi, şirketlerin yeni pazar kurarak rekabet ortamından uzaklaşmasıdır. Böylece yeni kitlelere ulaşan şirketler, kendileri bir fiyat belirler. Çünkü piyasada rakip olarak görebileceği herhangi bir firma veya ürün yoktur. Tabii ki, zaman içinde rekabet de artar ve firmalar, mavi okyanustan kırmızı okyanusa doğru bir geçiş yaşamaya başlarlar.