Sosyal medya yönetimi, günümüz iletişim dinamiklerini sağlıklı bir şekilde yürütmenin ön koşuludur diyebiliriz. İletişim dünyasının milenyumla beraber cep telefonları üzerinden şekillenmeye başladığı dijital evrenimizde sosyal medya yönetimi, yaşamsal pratiklerimizi belirliyor. Bunun yanında sosyal medya, insan ilişkilerinin çoklu ortama uyumlandığı; günümüz multidisipliner yapısının getirdiği zorunluluk gereği, hayatımızın bir uzantısı halini almıştır. Sosyal medyasız bir yaşam ya da kurumsal başarı artık mümkün görünmüyor. Bu nedenle sizlere sosyal medya yönetiminde farklı bir bakış açısı katabilmek adına, yazımızda “Sosyal medya yönetimi nasıl yapılır?” konusuna giriş yapacağız.
Mekân algısının değiştiği bu çağda kişi ve kurumları kapsayan ortamlarıyla sosyal medya, yeni sınırsız mekânları oluşturuyor. “Sosyal medya yönetimi nasıl yapılır?” sorusuna yanıt bulabilmek için önce hem üreticisi hem tüketicisi olduğumuz sosyal medyanın tanımına dikkat çekmek gerekir.
İçindekiler
Sosyal Medya Nedir?
Sosyal toplulukları internet üzerinde bir araya getiren ve sosyal açıdan yeni nesil mekân fonksiyonlarını ihtiva eden ortamların geneline sosyal medya diyoruz. Bu tanım çeşitli web siteleri, arama motorları ve uygulamaların bir araya geldiği dijital ortamı içeriyor. Sosyal medya, kullanıcıların aynı zamanda içerik üreticisi olarak aktif rol aldığı, etkileşimi temel alan Web 2.0’ın bir ürünü.
“Sosyal medya yönetimi nasıl yapılır?” sorusunun ilk yanıtı onu bütün öğeleriyle iyice tanımak ve entegre olmaktır. Sabahları uyanıp suyumuzu içmeden, telefonlarımıza yöneldiğimiz bir dönemde sosyal medya dinamiklerini yok saymak mümkün değildir. Sosyal medyanın etki alanını anlamak için ilk önce onu oluşturan araçları sınıflandırmak yerinde olacaktır.
Sosyal Medya Araçları Nelerdir?
Sosyal medya araçları; çeşitli disiplinlerle üretilen, yazılı, görsel, işitsel olarak ayrı başlıklar altında gruplanan ya da birden fazlasını içeren daha multidisipliner ortamlardır. Daha verimli bir sosyal medya yönetimi sağlamak için bütün disiplinleri ve işlevleriyle sosyal medya araçlarını maddeler halinde görelim.
Sosyal Ağlar
İnsanların kişisel bilgilerini içeren sanal kimliklerini oluşturarak var oldukları, diğer insanlarla ilgi alanlarının eşleşmesi yoluyla iletişim kurdukları alanlardır. Bu alanlar, salt karşılıklı diyalog ve sohbet için olabildiği gibi, iş dünyasını, profesyonel mesleki kaynakları, akademik çalışmaları paylaşabilmek için kullandıkları ortamları da kapsıyor. Sosyal ağlar genellikle ses görüntü ve yazıyı bir araya getiren multidisipliner aygıtlardır. Sosyal ağlara örnek olarak; Twitter, LinkedIn, Facebook, Google Plus gibi siteleri sayabiliriz.
Bloglar ve Mikrobloglar
Yazılı ve görsel içeriklerin günlük olarak yayınlandığı, kullanımı için extra bir teknik bilgi ya da donanım gerektirmeyen kişisel web alanları olarak adlandırılan bloglar kişisel paylaşımları içerir. Kimi zaman sadece günlük gezi, yemek gibi konuların ele alındığı ortamlar olarak görülen bloglar kimi zaman profesyonel insanların kendi alanlarında uzman deneyimlerini aktardıkları alanlar olarak da görülebilmektedir. Üç farklı blog türü vardır:
- Kişisel Blog: Genellikle kişisel hobi alanları olarak kullanılır. Influencer’ların paylaşımlar yapıp viral pazarlamaya katkı sundukları alanlardır.
- Temasal Blog: Alanında uzman kişilerin yazdığı; Ekonomi, Bilişim, Yemek blogları gibi spesifik konuları içeren bloglardır.
- Kurumsal Blog: Kurumlar adına, yönetici veya yetkinlik sahibi farklı çalışanların yazdığı hedef kitleye kurum hakkında bilgiler vermeyi amaçlayan bloglardır.
İçerik Paylaşım Siteleri
Görsel paylaşım öğelerinin ön planda olduğu fotoğraf video ve sunum şeklinde içeriklerin yer aldığı sitelerdir. Pinterest, Instagram, Vimeo, YouTube gibi siteleri bu başlıkta sıralayabiliriz. Bu tip uygulamaların ağırlıklı kullanım alanları mobil araçlardır diyebiliriz.
Wiki’ler
Ortak oluşuma dayanan, dijital ansiklopedi işlevi gören çeşitli konularda daha sonra doğrulanabilir yanlışlanabilir ya da yenden düzenlenebilir yazıların görsel unsurların da eşliğinde paylaşıldığı ortamlardır. Wikipedia (Vikipedi), bu sitelerin başında gelmektedir. Ayrıca Ekşi Sözlük, Uludağ Sözlük, İnci Sözlük gibi siteler de Wiki’ler olarak adlandırdığımız ortak üretim alanlarına örnek verilebilir.
Forumlar, Haber ve Tartışma Grupları
Spesifik konulara yönelik kimi zaman kapsayıcı kurumsal ortamlarda kimi zaman da dijital oyunların konu alındığı hobi alanları etrafında bir araya gelen insanların bilgi alışverişi ve tartışmalar yaptıkları alanlardır.
Sosyal İmleme Siteleri
İnsanların ihtiyaç duydukları bilgilere kolaylıkla ulaşabilmelerini sağlayan, spesifik konularda yayınlar yapan birçok web sitesini, hitap ettikleri grupların ilgisini çekecek başlıklar altında toplayıp linkleyen kullanışlı alanlardır.
Podcastler ve Vodcastler
Podcastler çeşitli konularda sesli olarak üretilen ve çevrimiçi ya da çevrimdışı alanlarda kullanılma özelliğiyle ön plana çıkan içeriklere verilen genel addır. Vodcastler ise podcastlerin videolu versiyonudur.
Sosyal Medya Yönetiminin Aşamaları
Sosyal medya kullanımı konusunda birçok spesifik alana ayrılan farklı web siteleri ve uygulamaları, sosyal medya araçları başlığı altında sınıflandırdık. Bu sınıflandırma sosyal medya yönetiminin aşamalarını ele alırken bize yol gösterecek. Yazımızın devamında sosyal medya yönetiminin aşamalarını açıklayacağız.
Açıklayıcı Bilgi Akışı Sağlama (Briefing Çözümleme)
Sosyal medya yönetiminin en önemli hassasiyetlerinden biri, her aşamada açıklayıcı olmaktır. Karmaşık bir veri akışı işlerin yanlış yönlendirilmesine sebep olur ve yönetim süreci başarısızlığa uğrar. Üretimi sağlanacak sosyal medya içeriği hakkında net ve açıklayıcı bir brief çözümleme süreci, doğru adımları atmanızı sağlayacaktır. Dolayısıyla markanızın süreç sonunda hedeflediği noktaya ulaşmanın en kolay yolu, markadan alınan bilgilerin eksiksiz ve açık olmasına bağlıdır. Markanın üretim alanı, stratejileri, hedefleri, ürünleri, hedef kitlesi, daha önce yürütülmüş kampanya bilgileri, kurumsal misyonlar ve yol haritaları doğru bir şekilde kavranmalıdır. Bütün bu bilgi akışı, oluşturulacak sosyal medya alanının tasarımından diline, renk seçiminden kullanılacak sosyal medya mecrasının belirlenmesine kadar birçok konuda size yol gösterecektir.
Markayı ve Sektörün Yapısını Değerlendirme
Marka hakkında gerekli bilgileri aldıktan sonra bu bilgilerin de ışığında sektörün ve rakiplerin sosyal medyada ve üretim alanında nasıl var olduklarını anlamakta yarar vardır. Markanın ve içinde bulunduğu sektörün çalışmalarını ve satış stratejilerini çözümlemek yapılacak olan sosyal medya çalışmalarına temel oluşturacaktır. Sektör dinamikleri, önceki dönemlere ait bilgilendirici grafik ve analizler markanın nasıl bir gelecek inşa etmek istediğini anlamanızda yardımcı olacaktır. Özellikle hedef kitle ve sosyal medya mecrasının seçimi bu analizlerin sonucunda belirlenecek ve üretim alanında ilk adımlar atılmış olacaktır.
Bu aşamada markanızın hedeflerini ve mevcut durumlarını doğru bir şekilde belirleyebilmek için detaylı bir Swot Analizi yaparak doğru bir sosyal medya oluşumu için yola çıkabilirsiniz. İyi bir analiz, rakiplerden de yararlanarak özgün içerikler yapmanızı sağlar.
Doğru Strateji Geliştirme
Bu aşamada yazımızın başında odağımıza aldığımız sosyal medya araçlarını, markayla ve hedef kitleyle bağdaştırmanız ve bir ya da birkaç mecrayı seçerek çalışma alanınızı daraltmanız gerekiyor. Belirlediğiniz sosyal medya aracı üzerinde doğru bir başlangıç yapar ve planlarınıza sadık kalırsanız, başarı kaçınılmaz olacaktır. Sosyal medyada başarının en önemli kaynaklarından biri sürekliliktir. Bir çalışma rutini belirlemeli ve sürekli olarak sayfa ya da sayfaları güncelleştirmeniz gerekir.
İçerik Planlamasına Uyum Sağlama
İçerik oluştururken marka kimliği ve hedef kitle daima göz önünde bulundurulmalıdır. Markanın süreçleri hakkında doğru bilgi akışını sağladıysanız, bu aşamada daha rahat ilerlersiniz. İçerik oluşumunda en önemli unsur kaliteli ve açıklayıcı bilgi aktarımıdır. Ayrıca görsel ve grafiklerle desteklenen içerik daha güvenilir bir imaj sağlayacaktır. Önemli olan bir diğer madde de sürekliliğin sağlanmasıdır. Belirli aralıklarla paylaşımlar yapmak, hedef kitlenin odağında kalmak için elzemdir. Elbette bu paylaşımların saatlerini belirlerken de dikkatli olmakta yarar vardır. Hedef kitlenin sosyal medya kullanım trendleri belirli zaman aralıklarında yoğunluk gösterir. Bu değişkenleri takip etmek teferruat gibi görünse de, başarılı bir sosyal medya yönetiminin önemli noktalarından biridir.
Geri Bildirimleri Değerlendirme ve Etkileşim Kurma
Sosyal medya mecralarının üretici ve tüketici ayrımından sıyrılmış kolektif alanlar olduğunu, sosyal medya tanımı yaparken açıklamıştık. Bu bilgi ışığında sosyal medya yönetiminin kullanıcı geri bildirimleri dikkate alınarak büyük aşama kaydedeceğini belirtmek yanlış olmaz. Özellikle hedef kitlenin markaya yönelik soru, öneri veya şikayet şeklinde geri bildirimleri olacaktır. Bu süreç kullanılan sosyal medya mecrasının özelliklerine göre değişkenlik gösterebilir. Ancak temelde ister bir forum üzerinden ister Instagram hesabı üzerinden gelmiş olsun hiçbir geri bildirime kurumsal kimlik dışında dönüş yapılmamalıdır. Markayı temsilen en uygun yanıtların verilmesi ve geri bildirimler marka ve ürüne dair dinamikleri hedef alıyorsa, bir rapor halinde markaya sunulması yerinde olacaktır.
Sonuç Değerlendirme ve Periyodik Planlama
Sosyal medya yönetimi belirli bir amaç ve hedef doğrultusunda gerçekleştirilir. Bu amaca ulaşmak için belirli bir tarih aralığı belirleyerek geriye dönük değerlendirmeler yapmak sosyal medya yönetiminin en önemli aşamasıdır. Bu aşamada yapılan çalışmaların ne kadar etkili olduğu değerlendirilir. Değerlendirme sonucunda hatalı alanların tespit edilip yeniden düzenlenmesi, geri bildirimlerin yeni planlara yön vermesi ve daha etkili bir sürecin temellerinin atılması beklenir. Belirlenen ilk periyot (Örneğin; bir ay) tamamlandıktan sonra her aybaşında yeni belirlenen stratejilerle yola devam etmek sayfanızın canlı bir atmosfere sahip olmasını sağlar.
Sosyal medya yönetiminin aşamaları hakkında bir yol haritası çizmeye çalıştık. Başarılı bir sosyal medya yönetimi için son bir öneri sunmak gerekirse; belirli bir kaynak aracılığıyla kendi yol haritanızı çizmeniz ve her aşamada kontrol listesi oluşturarak ilerlemeniz yararlı olacaktır.
